W tyn czas furt inaczyj niż dzisiej

Dzisieji jak sie kumu papcie rozklejum, a sum zez napisym Made in China na podeszwie, to je wyćpi na gymyle i fertig, bo za 40 złociszy lajsnie so nastympne, co so nie bydzie robić ceregieli zez naprawum starych. Zaś downi buło inaczyj. Jak zdarły sie zelówy abo korki to sie papcie zanosiuło do szewca do podzelowania abo założynia fleków i buły jak nowe. Tak samo zygarki abo sum za dwadzieścia złociszy i nie warto jeich naprowiać, abo zaś za pore stów abo tysiyncy i sie nigdy nie psujum. To co majum naprowiać zegarmistrze?

Zaś downi buło inaczyj. Jak dzieciok dostoł na kumunie zygarek, to go mioł co najmni do dorosłygo. A że najszbci chodziuły zygarki marki "Ruchla" to i zygarmistrze mieli robotę. Stary kluft sie dało do krawca do przenicowania, zaś łojca katane do przeróbki, kołniyrzyk letko przytarty łod jupy abo koszuli do odwrócynia. Przenicowanie polegało na kumpletnym spruciu wszystkich kawołków klufta, rozprasowaniu i na powrót zeszyciu, ino to co buło na wierzchu, tero buło łodwrócune do środka i kluft buł jak nowy.

Dzisiej zaś jest cołkiym inaczyj. Mało ktu sie bawi wew przeróbki, wew lumpeksach połno tego towaru za grosze wedle wagi nieroz i cołkiym nowe, to krawce co najwyży mogum nogowki łod dżinsów skrocać, chocioż młodzioki rosnum coroz wiynksze łożgole i nie skrocajum nowych portków, guli tego co jeich długie szkiyty sum w sam raz.

Downi wew sobote i przed świyntami na kilometr łod piykorzy pochnioł placek zez rabarberym abo dżyzgowkami. Dzisiej jest cołkiym inaczyj. Blaszki zez plackiym nikt do piykorza nie zaniesie do upieczenia, bo tych pyikorzy downo juz ni ma ino kożdyn jedyn wew chaci mo piekarnik, czasym nawet zez elektrunikum, termoobiegiym, abo na mikrofale. A jak ni mo dryga do pieczynia abo uwarzynia jedzy, to bez kómórke zamówi słodkie abo i cołki łobiod i mu wnet do chaty przyniesum. Zaś downi mieli my fest łobiod jak matka uważuła ańtop abo ślepe ryby, abo plynce, abo pyry zez jajcym. Jak ni miała czasu uworzyć jedzy na obiad, to my so musieli sami radzić. Przeważnie buło to pore skibków chleba zez leberkum abo smoluszkiym po dwie złożune do kupy wew klapsztule. I takie sznytki musiały być za cołki łobiod.

Matka miała zeszyt zez przepisami na różniaste potrawy do futrowaniu i tyż na słodkie. Na tyn przykład na pyry zez jajcym wew tym zeszycie stojało nagrygolune tak:

Pyry łod bambra zez jajcym
Najsamprzód natośtej na stół:
piyńć deka boczku
cebule
jedno jajco
ździebko łoleju abo smaluszka
sól, pieprz, papryke mielunum i maryjanke
sztyrdzieści deka pyrów abo i cołki funt
To wszyćko powinno rychtyk rajchnąć.

Narychtuj piyrw tytke na obiyrki i nastrugej pyrów na obółke. Ino akuratnie. Nie jak jaki papudrok, zaś je uworz i porżni łodpowiednim knypym wew ćwiortki. Weź podsmaż boczek na łoleju abo smoluszku, ino wprzód narychtuj go wew ciynkie poseczki. A przykłodej se i uchajtej ciynko, co by wiara do gymby brała ze smakum. Tero jak boczek fest rumiany jak skrzyczka dokłodej pokrojune pyry, drobnno posiekanum cebulke i zaś inne przyprawy i posól do smaki. Miej Baczynie, co byś nie przypoluł, co rug – cug może sie stanuńć jak łogiyń jest fest podhajcowany. Podawej zez jajem sadzonym i kwaśnym mlykiym abo maślankum, ino zbytnio nie nabombej na talyrze, co by sie wiara napoluła na dokładke.

Downi jo zez bracholem co dziyń na wieczór łazili my zez aluminiowum kankum do gospodorza na naszy ulicy po mlyko prosto łod krowy, świyżo udojune. Bamber tyn mioł sporum gospodare, a wew ni łobore zez krowami. Mlyko buło ciepłe, dziebko capiało, ale za to miało gruby kożuch zez śmiytany na wiyrzchu i żodny chemii wew środku. Bez to zawsze nadawało sie na kwaśne abo na gzike. Trzebno dodać, co ta gospodara buła wew mieście, na główny ulicy, na któryj buł bank, poczta, liceum a nawet siedziba powiatowych i miejskch łorganów władzy. Za to buła aby jedna stacja bynzynowo wew mieście, do który nigdy nie stojało sie wew kolejce, a dzisiej jest cołkiym inaczyj. Jest jeich jakie piytnaście abo coś kole tego, zaś mlyko wew kolorowych kartonikach, chocioż pachnie, to nigdy sie nie skwaśnieje.

Downi na ogół wew sobote sporo wiary zasuwalo zez mydłym i ryncznikiym do kumpielki, do miejski łaźni kole gazowni, bo wew chacie mało ktu mioł warunki do kumpania sie wew wannie, co najwyżyj miske do mycio na ryczce i wymborek na ślumpe mieli stojeć wew jakim kuncie, przeważnie wew kuchni.

Downi wew kamienicach tyż na ogół nie buło ubikacji ino drzewnianne wygódki na podwórkach a wew środku decha zez łodpowiednio wyrżniyntum dziurum i drzewnianno pokrywa, na gwoździu, pociynte na łodpowiednie kawołki gazyty robiuły za papiyr toaletowy. Zaś same podwórka dobrze jak buły wybrukowane "kocimi łbami", choć nie zawsze. Doobkoło podwórka połno szopków na wyngle i klotek zez królasami. Wew kuncie murowany śmietnik łopróżniany dzieś tak roz wew miesiuncu. Zapachy zez tych podwórek buły łokropne, guli co ino pasowały szczurum, co jeich tam buło sporo, jak tyż rozwrzeszczanych dzieciorów bez to, co nie buło telewizji, a czynsto to aby harczuncy głośnik zez radiowynzła, co i zaś wiara, zez braku inkszych rozrywków, nierozważnie powiynkszała so rodzine, choć downi przeważnie pomiyszkanie skłodało sie aby zez kuchni i jednygo pokoju, a dziecioki już spały po dwa wew jednym wyrku.

Downi imieniny krzciny, kumunie a nawet wesela nie urzundzało sie wew lokalu, ino cołkiym inaczy, wew chacie. Jak buło trzeba to niektóre groty wyniesło sie na góre, brakujunce krzesołka pożyczyli sumsiedzi i pasowało. Na stole micha kiełbasy na ciepło, tort i placek, kawa i herbata wew musztardówkach, a i pore flaszek czystyj kapslowanyj za sztyrdzieści pore złotych łod flaszki tyż sie nojdło.

A wew sobote wieczorym dzieciary szły nynać, zaś starzy na migane do Migdołka.
Na miganie szpanujunce na bikiniorza szczuny zez plerezum na łbie, wew kraciastych marynarach i wew papciach na słuninie szarpali swoimi melami wew tańcu, co to niby mioł być rock'n'roll. Zarówno fryzur, marynara, papcie na gruby słuninie i tyn dziki taniec buły wew tamtym czasie nowomodum, która miała sporo przeciwników, jednako u stary wiary jak i u młodych ZMP-owców, co sie zaś odróżniali światopoglundym i ciyngiym paplali jakiesiś głupoty, jak to łuni budujum dobrobyt dla wszyćki wiary, aby dla bikiniorzy, co na nich przywlekła sie moda zez zgniłygo Zachodu, to nie.

Te ZMP-owce wew biołych koszulach i czerwunych krawatach, zez odznakum Przodownika Pracy Socjalistycznyj, nie widzieli sie ani staryj wiarze, co czasy przedwojynne pamiyntała i zez żalym wspuminała starum biyde, ani młodymu bikiniarstwu, zapatrzunymu wew Presleja. Zez tego czasym du sie dopadli i nawzajym po sznupach so nawszczylali, co by wage swoich argumyntów podnieś guli lepciejszygo przekunania przeciwników.

Dawni nie roz to nawet szkioły musiały interwyniować, spokój i porzundek zaprowadzić. Jednakoż ZMP-owcum sie zawsze upieklo, a bikiniarstwo lundowało wew areszcie. Szak szkioły zawsze słuszny sprawy bruniuły, a władza dbała o jeich kałundki, żeby byli przekunani światopoglundowo, co to jezd słuszno sprawa. Zaś ZMP buło przedmurzym ty władzy, wiync ni mogło być inaczyj. Nie kce roztrzunsać czy buło lepi jak dziś, czy gorzyj. Pewnikiym dawni buło wszyćko furt inaczyj jak dzisiej.